Poezi nga Jean Jauniaux, Belgjikë – përktheu: Jeton Kelmendi

Jean Jauniaux –

Përktheu; Jeton Kelmendi

Shkrimtar/Gazetar letrar dhe kulturor

Bashkëpunëtor në gazetën Le Monde dhe në revista të ndryshme letrare dhe kulturore (La Revue Générale, Belgica, Ulenspiegel…).
Prodhues dhe drejtues i blogjeve dhe radios në internet “Espace-livres” dhe “L’ivresse des livres”

I diplomuar me nder nga Akademia e Unionit të Shkrimtarëve të Ukrainës.
President i Fondacionit Maurice Carême.
President nderi i PEN Belgjikës.

Anëtar i jurisë së “Çmimit Horizon të romanit të dytë frankofon”.
Fitues i Manneken-Prix 2021 për kritikë letrare (2009-2020).
Kryeredaktor i revistës MARGINALES (drejtues Jacques De Decker).
Anëtar i Shoqatës Ndërkombëtare të Kritikës Letrare.

Ishte kjo dridhje
larg ajrit,
kjo kukurë e padukshme
mëngjeset e dimrit.
Mjegulla u përzie me avujt gri
të trenit
nga i cili doli kolona e përdredhur
nga largësia.

Kishte këtë ankth therës,
nga agimi deri në mbrëmje,
për të mos mbijetuar jetën e zymtë të përditshme,
për shqetësimet e tij,
në shkollë, ndaj këtij terrori,
këto sorra të zeza
që ia përpiu të brendshmet
në gëzim.

Kishte nga ato netë që tashmë po mbusheshin
nga frika e tyre
makthi i të nesërmeve të fryra
nga frika e shurdhër;
zgjime të papritura
në errësirë,
këtë përjetësi të vuajtur
se asgjë më mbase nuk ngushëlloi.
Ajo nuk i tha askujt.

Ka gjeste
si agime të magjishme.
Të rrumbullakëta dhe të qeta,
na mbështjellin
në rrethin dashamirës të misterit të tyre.

Ka peizazhe
si ato shikime të ndërruara.
Të gjera dhe të qarta,
na përqafojnë
në dritën e fateve që ato trasojnë
dhe na mësojnë
premtimet e paqes.

Ka faqe
si çarçafë të bardhë.
Të varura në aromat kaltëroshe të verës,
të fryra nga puhiza e parfumuar
e erërave tropikale,
na bartin si vela
mbi oqean.

Qielli dukej si një qefin
i thëngjillit
i shtrirë mbi një fill të padukshëm,
si një pëlhurë
që yjet e mbanin pezull.
Udhëtari nuk ua dinte emrat.

Plak, ai ecte duke u mbështetur
në një shkop të nyjëtuar,
drejt një fati të panjohur e të rastësishëm.
Pas tij qëndronte, pa dyshim,
një jetë me dikë, ose të paktën,
ca fragmente të lumtura.

Ai nuk kishte mundur të braktiste kujtimin
e atyre lumturive që duhej të ndaheshin.
Rruga drejt një tjetër vendi hapej
përsëri,
me portën e saj të lartë antraciti,
që ai e kalonte atëherë.

Pa kthyer kokën nga flakët
që i linte të shuheshin si dimër
vjeshtat më të zjarrta.

Aty, në det,

shih drejt distancave të hidhura:
këto maune të gjata dhe të rënda lundrojnë në det.
Në krahët e tyre, marinarët shkojnë
drejt luftës.
Të uritur për pushtime,
u bënë mercenarë.

Zemrat e këtyre piratëve,
– ata pretendojnë se janë privatë –
bien si daulle
në gjoksin e tyre të fryrë nga zemërimi,
të pashtershëm
që kur armiku shkatërroi tokën
dhe transformoi fshatrat e dashura
në varrezat e mjera.

Në to ka mbetur vetëm ky inat
që dëshpërohet,
dhe i çoni atje
drejt distancave të hidhura.

Ata e marrin me mend:
hakmarrja e verbër i shkatërron.
Anija endet nga teka e gjëmimit
dhe erërat e kundërta. Ata e dinë atë
Megjithatë:
asgjë nuk do t’i ngushëllojë ata.
Ata dëshpërohen.

Qefini i tyre tashmë po shpaloset
në humnerat e detit,
ndërsa në distancë largohen
hidhërime të paarritshme.

Në kujtesën e lashtë

librat si anijet
e një flote imagjinare
lundrojnë në mënyrë të pasigurt drejt grykëderdhjes
udhëtarët me bagazhe
të lehtë dhe të dehur.

Ne i shohim ata,
ulur në këmbët e farit
ndërsa mbrëmja thërret
pishtarin e tij,
ngjitet në urën e këmbësorëve
para se të jetë tepër vonë
dhe strehohet në dritën
e copëzuar.

Udhëtimi i përfunduar,
ata do t’u tregojnë për këto bëma kumbuese
fëmijëve të mbledhur
në momentin hipnotik
Kepi ​​Horniers
varur nga direkët që gjëmojnë.

Nën dritën e llambës

varur në gardh, ajo e kishte hedhur në tokë
si një dyshek, një paletë,
gazetat,
kuti paketimi.

Ajo buzëqesh kur sheh
ndërtesa e rrënuar!
E rëndësishme nuk ishte kjo përditshmëri
sakrificë
as mungesa e gjumit
por ajo që ajo fshehu këtu
në një vrimë.

Ajo fërkoi duart me kanavacën e parkut të saj
përpara se të rrëshqitni gishtin e madh dhe gishtin tregues në zgavër
dhe hiqni faqet që nuk përputhen. Në pak çaste
ajo u ul dhe i shikoi.
Në fjalët e para që lexoi, duke u mbështetur në gardh,
ajo harroi, duke hedhur paletën në tokë,
gazetat, kutitë e paketimit dhe, pëshpëritnin çdo fjalë.

Libri ishte udhëtimi i tij i
fundit atë natë.

Arratisja kaskade,

e kutisë nga vitet e veshura, të
shkroi letra të gdhendura prej druri
në dërrasat e fjalëve
të panjohura,
bashkëtingëlloret dhe zanoret e thyera
duke kënduar poezi të papritura
në një gjuhë të krijuar memzi.

Fëmija i mbajti lotët,
u gjunjëzua në papafingon.
Ai u dëshpërua nga fatkeqësia
e këtyre alfabeteve të copëtuara.
Më pas ai e injoroi poetin
se ata do të zgjoheshin.